Stralend komt Harriet het terras opgelopen. Het gaat haar goed. Haar eerste album voor Deutsche Grammophon is klaar. De afgelopen maand was ze voor het eerst op tournee met het Artemis Quartet. Daarmee is een nieuwe tijd aangebroken voor de Nederlandse topcelliste. Ze laat een moeilijke periode achter zich, zal ze even later vertellen: “Het waren twee heel nare jaren. Daar kan ik eerlijk over zijn.”

“Ja, laten we buiten op het terras gaan zitten”, zegt ze. Het is een zonnige ochtend in mei. De twee voorafgaande dagen was Harriet in de studio voor de eindmontage van haar cd. Nu doet ze interviews in haar favoriete café in Laren. Lekker dicht bij huis en aan het park. De volgende dag zal ze weer op reis gaan. Het laatste concert van de tournee met het Artemis Quartett is in Parijs. Aan een tafeltje iets verderop zit haar vertegenwoordiger van Universal Music. Zij kijkt af en toe op haar horloge. “Houden jullie je aan de tijd? Ja, ik moet streng zijn hè. Harriet heeft een druk schema, we moeten haar een beetje beschermen.”

Tijdens het interview komen we te speken over een YouTube-filmpje dat op Harriets website staat. Het is een kort interview uit 2017. Harriet vertelt daarin vanuit de Weense Musikvereinhoe zij het muziekmaken beleeft: “Bij muziekmaken gaat het voor mij absoluut daarom, om altijd naar het aller-allerhoogste te streven. Het zijn die magische momenten…” Het filmpje vanuit de prestigieuze concertzaal werd opgenomen in de winter, in het voorjaar maakte Harriet haar eerste concerttournee door de Verenigde Staten, in de zomer daarna volgde zij Janine Jansen op als artistiek leider van het Internationaal Kamermuziek Festival Utrecht. Niet veel later ging het mis. “Ik kon mijn vinger niet meer bewegen. Het was een heel heftige medische blessure. Ik kon met geen mogelijkheid meer cellospelen.”

Harriet zag geen andere mogelijkheid dan de concerten die gepland stonden voor de daaropvolgende maanden af te zeggen. Iets dat zij niet eerder deed. “Ik vond dat gigantisch moeilijk. Het doet me nu nog pijn, tegenover de zalen, de mensen. Maar het was gewoon heel diep nodig. Ik zeg nooit zomaar iets af.”

Wat deed het met je, dat je niet meer kon spelen?
“Uit het een kwam het ander. Als je eenmaal in zo’n gat zit, kom je daar heel moeilijk weer uit. Wat dat gat precies was? Daar komt van alles samen. Het is moeilijk te verwoorden. Iedereen kan heel slechte fases doormaken. Ik was mijn stem verloren, mijn ziel, door die blessure. Dat was een grote shock voor mij.” Met het niet kunnen cellospelen brak een periode aan van zoeken. “Ik was in al die jaren daarvoor zo intensief gefocust op de muziek, en op de cello. Ik wist helemaal niet meer wie ik was zonder cello. Al sinds mijn studietijd in Wenen wilde ik niets anders dan dat. Ik was gewoon keihard tegen een muur aangerend. En dan wordt je wakker, iets wat ik misschien helemaal niet wilde.”

Harriet Krijgh werd in 1991 in Doorn geboren. Een oudere broer speelde cello en iets in het het geluid van dat instrument raakte haar. Op haar vijfde kreeg ze zelf haar eerste celloles. Een paar jaar later werd ze toegelaten tot de jongtalentklas van het Utrechts Conservatorium. Daar ontdekte ze hoe heerlijk ze het vond om muziek te maken op het podium. “Er was altijd wel wat bijzonders: moederdagconcert, kerstconcert… Mijn lerares Lenian Benjamins was heel lief, maar ook streng; op het podium kon ik gewoon lekker spelen zonder dat iemand er iets van zei”, vertelde Harriet in een eerder interview. Op haar dertiende verhuisde ze naar Wenen om te studeren bij Lilian Schulz-Bayrova. Vanaf het eerste moment klikte het enorm tussen Harriet en haar Weense lerares. “Het was alsof er een lampje aanging, zo inspirerend.” Later studeerde zij ook aan de Kronberg Academie bij Frans Helmerson. Sinds 2012 verzamelt zij elke zomer muzikale vrienden om zich heen op familiekasteel Burg Feistritz voor haar eigen kamermuziekfestival. Zij won meerdere prijzen, reisde als ECHO Rising Star grote Europese concertzalen af en tekende een contract bij het beroemde platenlabel met het geelgouden logo Deutsche Grammophon. Harriet soleerde bij grote orkesten in Europa, Amerika en Australië, maakt kamermuziek – “daar hou ik natuurlijk heel veel van” – en ze geeft les aan de Musik und Kunst Privatuniversität van de stad Wenen. Het grote nieuws van begin dit jaar: Harriet Krijgh treedt toe tot een van de allerbeste strijkkwartetten, het Artemis Quartett.

“Kijk, ik ben natuurlijk iemand die altijd heel veel doet en daar ook vol in opgaat”, vertelt Harriet verder op het terras in Laren. Maar ik vind het heel belangrijk om nooit het gevoel te krijgen dat je oppervlakkig wordt in het muziekmaken. En ook niet in het leven. Ik had misschien op een gegeven moment het gevoel dat ik dingen miste.”

Het leven van een solist is jachtig en bestaat uit heel veel reizen. Vliegtuigen, hotelkamers, taxiritten. Van de ene stad naar de andere, van het ene orkest naar het volgende. “Je kan jezelf nog zo goed voorbereiden, je bent altijd maar heel kort bij een orkest”, vertelt Harriet. De repetitietijd die een orkest voor een solist reserveert beslaat meestal niet meer dan een uur of drie. Eén repetitie en dan de generale waarin het soloconcert nog eens wordt doorgespeeld.

Dat is bij een kamermuziekensemble als het Artemis Quartett helemaal anders. Al heel lang koesterde Harriet de diepe wens ooit in een strijkkwartet te mogen spelen. Dat begon in Wenen. Haar lerares was getrouwd met Gerhard Schulz, violist van het beroemde Alban Berg Quartett. “Ik was vanaf mijn dertiende omgeven door de klanken van dat fantastische kwartet. Zij repeteerden thuis, in het huis waar ik ook was. Dat inspireerde mij enorm. Ik luisterde al hun opnames van voor naar achteren en weer terug.” Maar zelf strijkkwartetspelen, al had ze daar op haar festivals genoeg mogelijkheden toe, durfde Harriet niet eerder aan. “Waarom niet? Vier strijkers, om die samen te krijgen… Niet zomaar samen, maar samen in ademen, gevoel voor toon, vibrato, streek… Dat is iets unieks bij een strijkkwartet. Ik heb altijd die wens gehad. Maar je kunt het er niet even bij doen. Je moet er helemaal voor gaan.”

Dat ‘er helemaal voor gaan’ heeft Harriet bij het Artemis Quartett gevonden. “Het kwartet heeft zoveel karakter. Wij repeteren heel gedetailleerd en super intensief. Het is een zoektocht naar de extremen van de muziek. Als wij samen op het podium zitten, zijn we heel goed voorbereid, maar we kunnen ook heel goed loslaten en puur muziek maken.”

Even later: “Dat is denk ik wat ik miste, die diepte in de muziek, die zoektocht. De altviolist van ons kwartet verwoorde het laatst heel mooi. Hij zei: ‘Wat ons verbindt in het kwartet is de zoektocht naar een beetje langzamere tijd, een tijd die soms mag stilstaan.’ Dat hebben wij in de muziek, en het is denk ik de enige manier waarop je in een zaal die spanning kan creëren, waar mensen niks anders doen dan zitten en luisteren. Dat is zo mooi.”

Hoe werd je gevraagd door het Artemis Quartett? Werd je gebeld, of…
“Ik kreeg een e-mail. Ik was hier in Laren. Het was ’s avonds laat. Ik kwam net terug van een reis en ik was moe. Het moment dat ik besefte wat ze mij vroegen, wist ik het antwoord. Ze schreven zoiets als: lieve Harriet, als jij je misschien ook maar nul komma één procent kan voorstellen, om wellicht naar Berlijn te komen, om eventueel te proberen… Zo lief! Ik las het, en ik wist het meteen: that’s it, dit gaat lukken, dit past. Het was zo’n compleet gevoel. Ik had meteen weer energie en ik kon die hele nacht niet slapen. De volgende dag ben ik op de trein gestapt naar Berlijn. Daar zijn we gaan samenspelen. Het langzame deel uit strijkkwartet van Smetana, dat opent met die prachtige cellomelodie, en dan het kwartet dat erbij komt…”

Heb je het gevoel dat er nu een nieuwe tijd voor je aanbreek?
“Absoluut. Heel sterk. Maar weet je, eigenlijk best grappig, ik kreeg ook meteen andere reacties. Van mensen die dénken mij te kennen, maar die mij toch niet écht kennen. Zij vroegen: ‘Wat gebeurt er nu met je solo-leven, je soloconcerten?’ Dat is geen domme vraag natuurlijk. Ik zal goed moeten plannen. Maar het gaat mij om: wat wil ik, wie ben ik als musicus, waar haal ik mijn voeding uit in de muziek. Voor mij is dat niet alleen snel van het ene orkest naar het andere; één repetitie, generale, concert. Dat maakt mij niet gelukkig.”

Maar je blijft toch ook solospelen?
“Zeker! Ik ben zo dankbaar voor alles wat ik tot nu toe heb gedaan en ook voor alles wat ik absoluut nog ga doen. Maar nu op een andere manier. Ietsje minder, iets beter. Na die nare tijd, en zeker door het kwartet, heb ik het gevoel dat ik een nieuwe kans heb gekregen. Echt een nieuwe start in het leven. Ik ben geïnspireerder dan ooit, ook als ik solo speel.”

Harriet Krijghs eerste album voor Deutsche Grammophon komt in september uit. Samen met Amsterdam Sinfonietta speelt ze daarop Vivaldi’s Celloconcerten. Drie soloconcerten en twee dubbelconcerten om precies te zijn. Het ene dubbelconcert voor twee cello’s speelt Harriet samen met Kaori Yamagami. “Zij is de aanvoerder van de celli van Sinfonietta, een supercelliste!” Het andere dubbelconcert voor viool en cello, met violiste Candida Thompson, de artistiek leider van het ensemble. “Ik ken Candy al sinds mijn vroegste jeugd. Ze is een vriendin van de familie, ik ben met haar opgegroeid. Candy is een soort moederfiguur, een tante, maar nu vooral een heel dierbare vriendin. Die menselijke en muzikale band voelt zo vertrouwd. Dat was een grote steun, zij inspireerde mij enorm. Niet eens dat we zoveel over de muziek hoefden te praten, maar gewoon door het samenspel.”

Waarom Vivaldi?
“Ik hou van Vivaldi. Zijn muzikale taal is puur, bewegelijk en eerlijk. Luchtig, maar ook diepzinnig, luister maar eens naar zijn langzame delen, en zijn aria’s. Bij mijn ouders thuis hadden we vroeger een cd met de zes Cellosonates van Vivaldi door Pieter Wispelwey. Die plaat werd altijd gedraaid als er bezoek was, of als we op een avond samen iets te vieren hadden. Die muziek was gewoon altijd aanwezig. Toen ik als jong meisje in Utrecht kwam, vroeg mijn nieuwe lerares Lenian Benjamins wat ik wilde spelen. Ik koos voor Vivaldi’s Sonate nummer vijf. Die begint met een prachtig langzaam deel. Dat heb ik toen vaak gespeeld.”

Je speelt op de cd ook een aria van Vivaldi.
“Ja inderdaad. Cum Dederit. Een van zijn allermooiste aria’s. Die heb ik een aantal jaren geleden leren kennen door de zanger Philippe Jaroussky. Je kunt zijn prachtige opname ervan overal op internet vinden. Ik heb enorm veel geleerd van zijn stem.”

Probeer je op je cello een zangstem te imiteren, te zingen?
“Absoluut, zingen is een van mijn grootste inspiraties. En zijn stem raakt mij heel sterk. Hij heeft zulke lange lijnen over de muziek, zo’n spanning tussen de noten…”

Hoe was de samenwerking met Amsterdam Sinfonietta?
“Dat voelt als een kamermuziekensemble. Tijdens het hele werkproces en de opname. Iedereen was zo betrokken, en iedereen had invloed, ongeacht op welke stoel iemand zat. Voor mij komen er twee dingen samen op deze cd: De muziek van Vivaldi die mij al zo lang begeleidt, én dat ensemble dat zo vertrouwd voelt, door Candy Thompson, maar ook door de manier waarop zij spelen. Dat is heel bijzonder.”

En, hoe is het nu met die vinger?
“Dat heeft tijd gekost. Ik ben over de hele wereld gereisd – letterlijk! – om te kijken wat ik eraan kon doen. Ik heb het geluk een heel fijne familie om mij heen te hebben, waar ook artsen bij zijn, die ik vertrouw. Ik kon altijd vragen wat zij ervan vonden. Zij waren er heel intensief voor mij in die fase. Langzaam klom ik op en kon ik gaan bouwen. Mijn gezondheid is nu super.” Lachend: “Soms heb ik het gevoel dat ik tien jaar ouder ben, maar ik ben eruit!”